Amerika Birleşik Devletleri’nde çalışma, eğitim veya ticaret amacıyla bulunuyorsanız, sahip olduğunuz vizenin geçerlilik süresi gelecek planlarınızı doğrudan etkiler. Vize süresinin dolması, ülkede kalış hakkınızın sona ermesi anlamına gelir ve statünüzü korumak için mutlaka belirlenen süre içinde uzatma işlemlerini tamamlamanız gerekir.
Amerika’da vize uzatma süreçleri, hem hukuki hem de pratik açıdan oldukça detaylı prosedürler içerir. Yanlış bir adım veya geç kalınmış bir başvuru, statünüzün kaybına ve uzun vadede ülkeye giriş yasağı gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle vize uzatma planınızı erkenden yapmalı ve yasal şartlara uyum sağlamalısınız.
Bu yazıda, Amerika’da en sık kullanılan vizelerin geçerlilik süreleri, uzatma yöntemleri, başvuru belgelerini ve süreçlerini anlatıyorum. Ayrıca uzatma başvurularında en yaygın yapılan hatalara ve bunları nasıl önleyebileceğinize de değineceğim.
Vizelerin Süresi ve Uzatma İhtiyacı
Amerika’daki vizelerin çoğu belirli bir süre için verilir. Örneğin H-1B çalışma vizesi genelde 3 yıl geçerlidir; O-1 olağanüstü yetenek vizesi de ilk girişte maksimum 3 yıllığına alınabilir. Öğrenci vizelerinin geçerlilik süresi ise eğitim programlarının uzunluğuna bağlıdır. Bu süre, mezuniyet sonrası OPT veya STEM OPT gibi eğitim/çalışma imkanlarıyla uzatılabilir.
Bu vizeler, Green Card gibi kalıcı oturum hakkı sağlamaz. Dolayısıyla vize süresi dolmadan önce uygun bir uzatma ya da statü değişikliği başvurusu yapılmalıdır.
Her vize türü için uzatma prosedürü farklıdır. Ancak genel olarak vize uzatma başvuruları, USCIS’e (United States Citizenship and Immigration Services) sunulan bir dilekçe ve destekleyici belgelerle yapılır.
En Sık Kullanılan Vize Türleri ve Uzatma Yöntemleri
En sık başvurulan vizelerin geçerlilik süreleri ve uzatma yöntemleri şu şekildedir:
H-1B Çalışma Vizesi
H-1B vizesi, Amerika’da uzmanlık gerektiren pozisyonlarda çalışmak isteyen yabancı profesyonellere verilir. Özellikle mühendislik, bilişim, finans ve hukuk gibi alanlarda en az bir lisans derecesine (ya da dengi bir iş deneyimine) sahip bireylerin tercih ettiği bir çalışma vizesidir.
- Geçerlilik Süresi: İlk başvuruda 3 yıl, toplam maksimum 6 yıl.
- Uzatma Yöntemi: İşveren, I-129 formu ile uzatma dilekçesi gönderir. Eğer Green Card süreci başlatılmışsa (PERM veya I-140 onaylanmışsa), 6 yılın ötesinde yıllık uzatma hakkı doğabilir.
- Dikkat Edilmesi Gerekenler: İşveren sponsorluğu şarttır. İşveren değişikliği durumunda yeni bir dilekçe gönderilmesi zorunludur.
L-1 Çalışan Transferi Vizesi
L-1 vizesi, uluslararası şirketlerin kendi bünyelerindeki yöneticileri veya uzman çalışanları Amerika’daki birimlerine geçici olarak transfer etmelerine imkan tanır. Bu vize türü, şirketler arası kurumsal bağın sürmesi şartıyla kullanılır. L-1A yöneticilere, L-1B ise uzmanlık çalışanlarına verilir.
- Geçerlilik Süresi: L-1A için 7 yıla kadar, L-1B için maksimum 5 yıl.
- Uzatma Yöntemi: İşveren tarafından I-129 formu doldurulur ve transfer pozisyonunun devam ettiğine dair belgeler sunulur.
- Dikkat Edilmesi Gerekenler: Şirketler arası organik bağın sürmesi gerekir. Aksi halde uzatma başvurusu reddedilir.
O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesi
O-1 vizesi, bilim, sanat, eğitim, iş dünyası veya spor alanlarında olağanüstü yetenek sergileyen bireylere verilir. Başvuru sahibi, ulusal veya uluslararası düzeyde tanınmış başarılara sahip olmalıdır.
- Geçerlilik Süresi: Genellikle 3 yıl, proje devam ettiği sürece 1’er yıllık uzatma.
- Uzatma Yöntemi: Sponsor, projenin halen sürdüğünü veya yeni bir projenin başladığını kanıtlayan dokümanlarla başvuru yapar.
- Dikkat Edilmesi Gerekenler: Olağanüstü yetenek kriterlerinin devam ettiği belgelenmelidir.
E-2 Yatırımcı Vizesi
E-2 vizesi, Amerika ile yatırım anlaşması olan ülkelerin vatandaşlarına sunulan bir yatırımcı vizesidir. Başvuru sahibi, ABD’de aktif bir işletmeye ya da sıfırdan kurduğu bir girişime kayda değer bir yatırım yapmalıdır.
- Geçerlilik Süresi: 2 yıl.
- Uzatma Yöntemi: ABD’deki işletmenin aktif olduğunu ve gelir yaratmaya devam ettiğini gösteren finansal raporlarla uzatma başvurusu yapılır.
- Dikkat Edilmesi Gerekenler: İşletmenin ticari faaliyetin aktif olduğunu göstermesi zorunludur.
F-1 Öğrenci Vizesi
F-1 vizesi, Amerika’da tam zamanlı bir akademik programa katılmak isteyen öğrenciler için düzenlenir. Lisans, yüksek lisans, dil eğitimi gibi çeşitli alanlarda eğitim almak isteyen uluslararası öğrenciler tarafından tercih edilir. F-1 vizesi, eğitim süresince belirli şartlar altında yarı zamanlı çalışma imkanı da sağlar.
- Geçerlilik Süresi: Program süresine bağlıdır.
- Uzatma Yöntemi: Öğrenim programı uzatılır veya OPT ya da STEM OPT başvurusu yapılır.
- Dikkat Edilmesi Gerekenler: Tam zamanlı eğitimler alınmaya devam edilmelidir.
J-1 Değişim Programı Vizesi
J-1 vizesine kültürel değişim ve mesleki gelişim programlarının katılımcıları başvurabilir. Bunlar arasında araştırmacılar, stajyerler, öğretmenler, au pair’ler (bakıcılar) ve daha fazlası vardır. Katılımcıların program sonunda ülkelerine dönerek edindikleri deneyimleri paylaşmaları beklenir.
- Geçerlilik Süresi: Program süresine göre değişir.
- Uzatma Yöntemi: Sponsor kuruluşun onayıyla DS-2019 formunun süresi uzatılır.
- Dikkat Edilmesi Gerekenler: Bazı J-1 vizelerinde ülkeye geri dönme yükümlülüğü bulunur.
Bu yazımızı da okuyun: Amerika’da Öğrenci Olarak Çalışmak: Öğrenciler için Çalışma İzinleri CPT ve OPT
Adım Adım Uzatma Başvurusu Süreci
Başvurunuzu uzatmak, yalnızca sürenin dolmasından önce birkaç form doldurmaktan ibaret değildir. Her vize türünün kendine özgü şartları, destekleyici belgeleri ve zamanlaması vardır. Bu nedenle sürece başlamadan önce hangi adımları izlemeniz gerektiğini net şekilde bilmek, hem planlamanızı kolaylaştırır hem de olası gecikmelerin önüne geçer. Aşağıda, başvuru öncesinden onay sürecine kadar tüm aşamaları adım adım özetliyorum.
1. Durum Analizi
Başvuru sürecinin ilk adımı, mevcut durumunuzu analiz etmektir. Başvuru için ne kadar süreniz kaldığını görmek için öncelikle vizenizin tam olarak hangi tarihte sona ereceğini belirlemelisiniz. Çoğu vize türünde başvurunun en az 45 ila 120 gün önceden yapılmalı. Erken planlama hem olası gecikmeleri önler hem de belgelerin tam hazırlanmasını sağlar.
2. Başvuru belgelerin Hazırlanması
Durumunuzun analizi yapıldıktan sonra uzatma başvurusu için tüm başvuru belgeleri eksiksiz bir şekilde derlenmelidir. Bunlar genellikle sponsor işverenden alınacak dilekçeyi, çalışma veya eğitim belgelerini, finansal durumu gösteren raporları, daha önceki başvuruların onaylarını, kimlik ve pasaport kopyalarını içerir. Bazı vizeler için başvuru dosyasına işletme faaliyetlerini kanıtlayan ticari belgeler ya da proje sürekliliğini ispat eden dokümanlar da eklenebilir.
3. Başvuru Formlarının Doldurulması
Belgeler hazırlandıktan sonra başvuru formları doldurulmaya başlanır. Çoğu çalışma vizesi uzatmasında I-129 formu, statü değişikliği işlemlerinde ise I-539 formu kullanılır. Hangi formun seçileceği vize türüne göre değişir. Formların her bölümü dikkatle incelenmeli, hiçbir alan boş bırakılmamalı ve imzalar eksiksiz atılmalıdır.
4. Başvurunun USCIS’e Gönderilmesi
Formlar ve destekleyici belgeler hazır olduğunda, dosya USCIS’e internet üzerinden veya posta yoluyla gönderilir. Başvurunun teslim alındığına dair bir onay belgesi düzenlenir ve bu belgede başvuru numarası yer alır. Başvuru sahibi bu numara ile dosyasını USCIS’in sisteminden takip edebilir.
5. Onay Sürecinin Takibi
Dosya numarası kullanılarak online sistemden durum güncellemeleri izlenebilir. Onay sürecinde ek belge istenmesi halinde ise yanıt zamanında verilmelidir. Başvuru sonuçlanana kadar çoğu durumda mevcut statünüzü koruyarak ABD’de kalmaya devam edebilirsiniz. Ancak onay çıkmadan yeni bir işte çalışmak veya statü şartlarını değiştirmek yasal sorunlara yol açabilir. Süreç boyunca resmi yazışmaların kopyalarını ve teslim alındı belgelerini saklamak, olası itirazlarda delil niteliği taşır.
Uzatma Başvurularında Yaygın Hatalar
Uzatma başvurusu sırasında en sık karşılaşılan hatalardan biri, başvurunun zamanında yapılmamasıdır. Vize bitiş tarihinin yanlış yorumlanması veya son dakikaya bırakılan işlemler, kişinin statüsünü kaybetmesine neden olabilir. Bu durum, sadece mevcut başvurunun reddedilmesine yol açmakla kalmaz, uzun vadede ABD’ye giriş yasağına kadar uzanan ciddi sonuçlar doğurabilir. Bir başka yaygın hata, başvuru formlarının yanlış seçilmesi veya eksik doldurulmasıdır. Örneğin I-129 yerine I-539 formunun kullanılması ya da zorunlu alanların boş bırakılması başvurunun geçersiz sayılmasına yol açar.
Belgelerde çelişkili veya hatalı bilgi sunmak da ciddi bir sorundur. İşverenin sunduğu dilekçeyle başvuru sahibinin beyanlarının örtüşmemesi, tarihlerin uyumsuz olması veya maaş bilgileri gibi detaylarda fark bulunması, USCIS’in dosyaya olan güvenini zedeler. Öte yandan, çalışma şartlarında veya işveren bilgilerinde değişiklik olduğu halde USCIS’e bildirim yapılmaması, başvuru sahibinin statüsünü ihlal ettiği anlamına gelebilir. Ayrıca birçok kişi, başvuru sürecindeyken otomatik statü koruma hakkını yanlış yorumlar. Başvuru onaylanana kadar ülkede kalmak genellikle mümkündür; ancak çalışma izinleri başta olmak üzere yeni hakların kullanımı çoğu durumda yasal değildir.
Tüm bu hatalar, başvurunun reddi veya ileride yapılacak başka başvuruların olumsuz etkilenmesi gibi sonuçlar doğurabilir. Bu yüzden süreç boyunca profesyonel destek almak ve belgeleri birkaç kez kontrol etmek en doğru yaklaşım olur.
Amerika’da vize uzatma süreci, titizlikle yürütülmesi gereken bir işlemdir. Zamanında başvuru yapmak, belgeleri eksiksiz hazırlamak ve hukuki şartlara uygun hareket etmek, statünüzün korunmasının temel yoludur.
Siz de info@grapelaw.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz. Uzman ekibimiz, Amerika’daki tatilinizi, kariyerinizi ve yaşamınızı tüm adımlarıyla hemen şimdi planlayacaktır.