Amerika Birleşik Devletleri, birçok insan için özgürlüğün, güvenliğin ve yeni bir başlangıcın sembolüdür. Ancak bazı bireyler için bu yolculuk yalnızca bir tercih değil, yaşamlarını koruma çabasıdır. Kimi insanlar, kendi ülkelerinde siyasi görüşleri, dini inançları, etnik kökenleri veya toplumsal aidiyetleri nedeniyle ciddi baskılarla karşılaşır. Bu durum, onları güvenli bir liman arayışına yöneltir.
İşte bu noktada, iltica (asylum) hakkı devreye girer. Bu yazıda, Amerika’da iltica başvurusunun ne anlama geldiğini, kimlerin başvurabileceğini ve sürecin nasıl işlediğini adım adım ele alacağım.
İltica Nedir, Kimler Amerika’da İltica Başvurusu Yapabilir?
İltica, kişinin ülkesine geri döndüğünde yaşamı veya özgürlüğü tehlikeye girecekse, başka bir devletten koruma talep etmesi anlamına gelir. Amerika Birleşik Devletleri’nde bu hak, 1951 Cenevre Mülteci Sözleşmesi ve 1980 Mülteci Yasası temelinde güvence altına alınmıştır.
USCIS (Amerika Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri), iltica başvurularını değerlendiren ana kurumdur. Başvurusu kabul edilen kişi, ABD’de yasal olarak kalma hakkı kazanırken, zamanla Green Card ve ardından da Amerikan Vatandaşlığına Geçiş imkânına sahip olur.
Bu yazımıza da göz atın: Amerika’da Asgari Ücret: Kapsamlı Rehber
İltica başvurusu, yalnızca ABD topraklarında bulunan kişiler tarafından yapılabilir. Amerika dışındaki konsolosluklar bu tür başvuruları kabul etmez. Ülkeye nasıl giriş yaptığınız -yasal vizeyle ya da vizesiz- başvuru hakkınızı ortadan kaldırmasa da başvuru sürecinde dikkate alınır.
Başvuru için kişinin, aşağıdaki gerekçelerden biri veya birkaçı nedeniyle zulme uğradığını ya da uğrama riski taşıdığını göstermelidir:
- Irk
- Din
- Milliyet
- Belirli bir sosyal gruba aidiyet
- Siyasi görüş
İltica başvurusu, ülkeye girişten itibaren bir yıl içinde yapılmalıdır. Bu sürenin aşılmasına ise yalnızca olağanüstü durumlar (örneğin travma, sağlık sorunları, hukuki statü değişiklikleri) geçerli gerekçeler olarak gösterilebilir.
İltica Başvurusu Türleri Nelerdir?
Amerika’da iltica başvurusu iki ana kategoriye ayrılır:
- Affirmative Asylum (Gönüllü Başvuru)
- Defensive Asylum (Savunmaya Yönelik Başvuru)
Bu iki yöntem arasındaki fark, başvurunun yapıldığı aşamaya ve kişinin göçmenlik durumuna bağlıdır. Şimdi sırasıyla bu başvuruları daha yakından bakacağım.
1. Affirmative Asylum – Gönüllü Başvuru
Eğer ABD’ye yasal yollarla giriş yaptıysanız ve hakkınızda sınır dışı kararı bulunmuyorsa, başvurunuzu doğrudan USCIS’e iletebilirsiniz.
Başvuru süreni 4 adımda şöyle özetleyebilirim:
- Form I-589 (Application for Asylum and for Withholding of Removal) doldurulur.
- Parmak izi ve biyometrik işlemler tamamlanır.
- USCIS bir mülakat tarihi belirler.
- İltica görüşmesine katılan kişi, mülteci olma hikayesini kanıtlarla; tutarlı ve detaylı bir biçimde anlatır.
Bu aşamada kişisel belgeler, ülke raporları, tanık beyanları ve insan hakları kuruluşlarının raporları kullanılabilir.
Bu yazımıza da göz atın: Amerika’da Asgari Ücret: Kapsamlı Rehber
2. Defensive Asylum – Savunmaya Yönelik Başvuru
Eğer ABD sınırında yakalandıysanız veya hakkınızda sınır dışı kararı (removal order) verilmişse, iltica talebinizi göçmenlik mahkemesinde iletebilirsiniz.
Bu durumda, süreç bir göçmenlik yargıcı (immigration judge) tarafından yürütülür ve karar duruşmalar sonucunda verilir.
İltica Başvurusu İçin Hangi Belgelere İhtiyacım Var?
İltica başvurusu sürecinde, mülteci olunmasına sebep istisnai şartların nasıl oluştuğu kanıtlarıyla ispatlanabilimelidir. Mülteci statüsünde olduğunuzu, kabul edilebilir kategorilerde neden değerlendirmeniz gerektiğini gösterebilmelisiniz. Aşağıda, kullanılabilecek birtakım belgeleri bir araya getirdim:
- Zulme uğradığınızı gösteren resmi kayıtlar
- Polis, doktor veya mahkeme raporları
- Uluslararası insan hakları raporları (Human Rights Watch, Amnesty International vb.)
- Tanık beyanları
- Pasaport, kimlik ve varsa vize belgeleri
Belgelerin güvenilir, tutarlı ve doğrulanabilir olması beklenir. Gerçeğe aykırı bilgi sunmak, sürecin olumsuz sonuçlanmasına ve kalıcı olarak ABD’den çıkarılmanıza neden olabilir.
Bu yazımıza da göz atın: Amerika’da Ev Almak: Kapsamlı Rehber
Sıkça Sorulan Sorular
1. İltica Başvurusu Onaylandığında Haklar Nelerdir?
Başvurunun olumlu sonuçlanması hâlinde kişi:
- ABD’de yasal olarak süresiz kalabilir,
- Bir yılın sonunda Green Card başvurusu yapabilir,
- Sosyal güvenlik numarası ve Çalışma Sertifikası (EAD) alabilir,
- Green Card aldıktan 5 yıl sonra Amerikan Vatandaşlığına Geçiş başvurusunda bulunabilir,
- Eşi ve 21 yaş altı çocukları için aile temelli koruma talebinde bulunabilir.
Ayrıca, başvuru tarihinden itibaren 150 gün sonra, değerlendirme devam ederken Çalışma Sertifikası başvurusu yapılması mümkündür.
2. Başvuru Reddedilirse Ne Olur?
İltica başvurusu reddedilirse, kişi itiraz (appeal) hakkını kullanabilir. Bu süreç, göçmenlik mahkemesi ve gerekirse federal mahkeme düzeyinde ilerler. Temyiz süreci devam ederken kişinin ülkede kalma hakkı, dosyanın niteliğine göre değişebilir.
Amerika’daki iltica sistemi, hem hukuki hem insani açıdan son derece kapsamlıdır. Ancak başvuru sahiplerinin, süreci yalnızca bir “form doldurma” işlemi olarak değil, kendi yaşam hikayelerini belgelemeleri gereken ciddi bir hukuki adım olarak görmelilerdir. Belgelerin tutarlılığı, ifadelerin doğruluğu ve zamanında yapılan işlemler, başvurunun kaderini belirler.
3. İltica Başvurusu Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
Başvurunun sonuçlanma süresi, başvurunun yapıldığı eyalete, USCIS’in yoğunluğuna ve dosyanın kapsamına göre değişir. Ortalama olarak 6 aydan 2 yıla kadar sürebilir. Bazı karmaşık dosyalarda veya mahkeme aşamasına taşınan başvurularda bu süre daha da uzayabilir.
USCIS, her başvuruyu bireysel temelde değerlendirir; dolayısıyla süre tahminleri genel bir referans olarak görülmelidir.
4. Aile Üyeleri de İltica Başvurusu Kapsamına Dahil Edilebilir mi?
Evet. İltica başvurusunda bulunan kişi, eşini ve 21 yaşın altındaki bekar çocuklarını dosyasına dahil edebilir. Aile bireyleri aynı dosya kapsamında koruma talep edebilir ve başvuru onaylandığında aynı statüden yararlanabilirler.
Başvuru sırasında aile bireylerinin pasaport, kimlik ve doğum belgelerinin doğru ve eksiksiz şekilde sunulması gerekir. Bu belgelerdeki hatalar veya eksiklikler, sürecin gecikmesine neden olabilir.
5. İltica Başvurusu Devam Ederken Seyahat Etmek Mümkün mü?
Başvuru süreci devam ederken Amerika dışına çıkmak ciddi risk taşır. İltica başvurusu sahibinin ülkesine veya vatandaşlığının bulunduğu yere geri dönmesi, koruma talebinin inandırıcılığını zedeleyebilir ve başvurunun iptaliyle sonuçlanabilir.
Ancak acil durumlarda, Advance Parole (önceden seyahat izni) belgesi alınarak belirli koşullarda yurt dışına çıkış mümkündür. Bu izin olmadan yapılan her seyahat, dosyanın otomatik olarak kapatılmasına yol açabilir.
Amerika’daki iltica süreci hakkında güncel bilgi almak veya kişisel durumunuzu değerlendirmek isterseniz, bize info@grapelaw.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Sizler için hazırladığımız bilgilendirici içeriklerde, Amerika’daki yaşam ve göçmenlik süreçlerine dair en güncel gelişmeleri paylaşmaya devam edeceğiz.