Amerika Birleşik Devletleri, uzun yıllardır dünya genelinde cazip bir yaşam, eğitim ve çalışma merkezi olarak kabul edilmektedir. Sunduğu ekonomik, sosyal ve kültürel fırsatlar nedeniyle pek çok kişi ABD’ye kalıcı olarak yerleşmeyi hedeflemektedir. Bu hedefe ulaşmanın en önemli yasal yollarından biri “Green Card” olarak bilinen Kalıcı oturum iznini elde etmek, ardından da Amerikan vatandaşlığı almaktır.
Bu yazıda, Green Card’ın ne olduğu, hangi yollarla elde edilebileceği, sağladığı hak ve sorumluluklar ile vatandaşlığa geçiş sürecini ele almaya çalışacağım.
Green Card Nedir?
Green Card, resmi adıyla Permanent Resident Card (Kalıcı Oturum Kartı), sahibine Amerika’da süresiz olarak ikamet etme ve çalışma hakkı tanıyan bir kimlik belgesidir. Bu belge, sahibinin ABD’de yasal olarak daimi oturum sahibi statüsünde bulunduğunu gösterir.
Green Card sahibi bireyler, Amerikan vatandaşlarının sahip olduğu birçok temel hakka erişim sağlayabilmektedir. Bununla birlikte, oy kullanmak gibi bazı anayasal haklar yalnızca vatandaşlara mahsustur.
Green Card Sahiplerine Tanınan Haklar
Green Card sahibi bir kişi;
- ABD genelinde herhangi bir eyalette ikamet edebilir ve çalışabilir,
- Sosyal güvenlik, sağlık sigortası ve emeklilik gibi kamu hizmetlerinden yararlanabilir,
- Çocukları ABD devlet okullarında ücretsiz eğitim alabilir,
- Belirli kamu kurumlarında çalışabilir (vatandaşlık şartı aranmayan pozisyonlar için),
- Mal ve mülk edinebilir,
- Uygun koşullar altında Amerikan vatandaşlığına başvurabilir,
- Belirli aile bireyleri adına göçmenlik başvurusu yapabilir.
Bu haklar, Green Card sahibine ABD’de uzun vadeli bir yaşam kurma olanağı sunmaktadır.
Green Card Nasıl Alınır?
Green Card elde etmenin çeşitli yasal yolları bulunmaktadır. Her yöntemin kendine özgü prosedürleri ve şartları gereklilikleri mevcuttur. Aşağıda başlıca başvuru yollarını inceleyeceğim.
1. Aile Bağlantısı Yoluyla Başvuru
ABD vatandaşı ya da Green Card sahibi bireylerin, yakın aile üyeleri adına göçmenlik başvurusunda bulunmaları mümkündür. Bu kapsama; eşler, 21 yaş altındaki evlenmemiş çocuklar, anne, babalar ve kardeşler girmektedir. ABD vatandaşlarının birinci dereceden yakınlarının başvuruları öncelikli olarak değerlendirilirken, daha uzak akrabalar için başvuru süreci daha uzun sürebilmektedir.
2. İstihdam Yoluyla Başvuru
Yurt dışında bulunan çalışanları ABD’ye kazandırmayı hedefleyen istiham temelli Green Card’lar, genellikle Amerika’dan bir işverenin sponsorluğunu gerektirir. Ancak buna EB-1A ve EB-2 NIW gibi Green Card seçenekleri dahil değildir. Bu Green Card’lara bir işveren sponsora ihtiyaç duymadan da başvuru yapılabilir. Teknoloji, sağlık, mühendislik, akademi, hizmet sektörü vb. alanlarda çalışan bireyler bu kapsamda başvuru yapabilir.
3. Green Card Çekilişi (Diversity Visa Programı)
ABD hükümeti, Green Card Çekilişi (DV Lottery) kapsamında her yıl çeşitli ülkelerden gelen bireylere kura yoluyla Green Card vermektedir. Bu program, Amerika’ya göçmen yoğunluğu düşük ülkelerden gelenlerin ülkeye göçünü teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
Başvurular ücretsiz olup çekiliş kayıtları genellikle her yılın Ekim ayında başlar. Çekilişi kazananlar, başvuru belgelerini derlemeli ve mülakat sürecini başarıyla geçmelidir.
Amerika Green Card seçeneklerini anlattığım videoyu aşağıdan izleyebilirsiniz.
4. Yatırım Yoluyla Green Card (EB-5 Programı)
EB-5 yatırımcı vizesi kapsamında, ABD ekonomisine en az 800.000 dolar yatırım yapan ve bu yatırım aracılığıyla en az 10 kişiye istihdam sağlayan yabancı yatırımcılara Green Card alma imkanı sunulmaktadır. Bu yöntem özellikle yüksek sermaye sahibi iş insanları tarafından tercih edilmektedir.
5. Mülteci ya da Sığınmacı Statüsü Kapsamında Başvuru
Olağanüstü nedenlerle (savaş, dini ya da siyasi baskı vb.) ABD’ye sığınmak isteyenler, sığınmacı statüsü elde ettikten bir yıl sonra Green Card başvurusunda bulunabilirler. Bu seçenek, yalnızca belirli toplumsal, kültürel ve siyasi şartlardan mağdur olanlar için geçerlidir ve kapsamı oldukça sınırlıdır.
Green Card Sahiplerinin Yükümlülükleri
Green Card’ın sağladığı hakların yanı sıra, belirli yükümlülükleri de bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını sıralamak isterim:
- Vergi Beyanı: Green Card sahipleri, hem ABD içindeki hem de dışındaki gelirlerini Amerikan Gelir İdaresi’ne (IRS) bildirmekle yükümlüdür.
- Sürekli İkamet Zorunluluğu: Green Card sahipleri, ABD dışında kesintisiz olarak altı aydan uzun süre kaldıklarında, kartlarını kaybetme riski ile karşı karşıya kalabilirler. 12 ayı aşan durumlarda özel bir izin (re-entry permit) alınmalıdır.
- Adres Bildirimi: Green Card sahipleri, adres değişikliklerini 10 gün içinde ABD Göçmenlik ve Vatandaşlık Dairesi’ne (USCIS) bildirmek zorundadır.
- Adli Sicil ve Yasal Uyumluluk: Suç teşkil eden davranışlarda bulunan ya da yasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen bireylerin Green Card’ları iptal edilebilir.
Green Card ve Amerikan Vatandaşlığı Arasındaki Farklar
Green Card sahibi olmak, Amerikan vatandaşlığı ile birçok benzerlik taşısa da arada önemli farklılıklar vardır. Bir tabloda göstereyim:
| Özellik | Green Card Sahibi | ABD Vatandaşı |
|---|---|---|
| Süresiz Oturum Hakkı | Var | Var |
| Oy Kullanma Hakkı | Yok | Var |
| Amerikan Pasaportuna Sahip Olma | Yok | Var |
| Kamusal Görevlerde Çalışabilme | Kısıtlı | Serbest |
| ABD Dışında Süresiz Kalabilme | Yok | Var |
Green Card’dan Amerikan Vatandaşlığına Geçiş Süreci
Green Card sahibi olmak, Amerika’da kalıcı olarak yaşamanın ilk büyük adımıdır. Ancak pek çok kişi için asıl hedef, Amerikan vatandaşlığına geçmek ve böylece tüm sivil haklardan tam anlamıyla yararlanmaktır. Green Card bu sürecin temelini oluşturur ve belirli şartlar sağlandığında kişiler Amerikan vatandaşlığı alabilirler.
Vatandaşlığa Başvuru Şartları
Amerikan vatandaşlığına başvurabilmek için aşağıdaki temel şartların yerine getirmelisiniz:
1. Green Card’lı Olarak Geçirilmesi Gereken Süre
Başvuru sahibi, en az 5 yıl boyunca kesintisiz olarak Green Card sahibi olmalıdır. Eğer başvuru sahibi bir Amerikan vatandaşı ile evliyse, bu süre 3 yıla indirilebilir.
2. Amerika’da Asgari İkamet Süresi:
Müstakbel vatandaş, son 5 yıl içinde en az 30 ayını (2.5 yılını) fiilen Amerika sınırları içinde geçirmiş olmalıdır. ABD dışında geçirilen uzun süreli zamanlar vatandaşlık başvurusunu olumsuz etkileyebilir.
3. Ülkede Daimi İkamet Niyeti:
Kişinin Amerika’da kalıcı olarak yaşama niyeti olmalıdır. Uzun süreli yurt dışı seyahatleri bu niyetin sorgulanmasına neden olabilir.
4. İyi Ahlaki Karakter
Başvuru sahibi ciddi bir suçtan hüküm giymemiş olmalı ve genel olarak “iyi ahlaki karakter” göstermelidir. Vergi kaçırmak, aile içi şiddet, sahtecilik vb. diğer suçlar Amerikan vatandaşlığına geçişe engel teşkil eder.
5. İngilizce Yeterliliği ve Vatandaşlık Sınavı:
Başvuru sahipleri, temel düzeyde İngilizce bilgisine sahip olmalı ve Amerikan tarihi ile hükümet yapısı hakkında yapılan vatandaşlık sınavını (civics test) geçmelidir. Bu test hem yazılı hem sözlü bölümler içerir.
6. Yemin Töreni:
Tüm aşamaları başarıyla geçen başvuru sahipleri bir yemin törenine katılarak Amerikan vatandaşlığına resmen kabul edilirler.
Başvuru Süreci Nasıl İşler?
Vatandaşlık başvurusu, USCIS aracılığıyla gerçekleştirilir. Sürecin üzerinden adım adım geçelim:
- Form N-400 Doldurma: Başvuru sahibi, vatandaşlık başvuru formu olan Form N-400’ü eksiksiz bir şekilde doldurarak USCIS’e gönderir.
- Biyometrik Veriler: Başvuru sahibinden parmak izi, fotoğraf ve imza gibi biyometrik bilgiler alınır. Bu bilgiler FBI tarafından incelenerek güvenlik kontrolü yapılır.
- Mülakat ve Sınav: USCIS, başvuru sahibini mülakata davet eder. Bu mülakatta, başvuranın belgeleri gözden geçirilir; İngilizce bilgisi ve Amerika’ya dair genel kültürü ölçen sınav yapılır.
- Karar Aşaması: Başvuru onaylanırsa kişiye yemin töreni için bir tarih verilir. Ret kararı verilirse, gerekçeye göre itiraz ya da yeniden başvuru hakkı olabilir.
- Yemin Töreni: Yemin töreni sırasında başvuru sahibi Amerikan Anayasası’na bağlılık yemini eder ve vatandaşlık belgesini alarak resmen ABD vatandaşı olur.
Vatandaşlıkla Gelen Haklar
Amerikan vatandaşlığı, Green Card’ın sunduğu haklardan çok daha fazlasını sunar. Vatandaş olan bireyler, federal seçimlerde oy kullanabilir, Amerikan pasaportu alabilir, kamu görevlerinde çalışabilir ve yurt dışında süresiz olarak kalma hakkına sahip olur. Ayrıca, ailesinin daha geniş bir kısmına (ebeveynler, evli çocuklar, kardeşler) göçmenlik başvurusunda bulunma hakkı da elde eder.
Green Card ve Amerikan vatandaşlığı, Amerika’da kalıcı bir yaşam kurmak isteyen bireyler için en temel yasal araçlardan arasında yer alır. Green Card, vatandaşlığa geçişte sunduğu fırsatlar açısından; Amerikan vatandaşlığı da sağladığı geniş haklar ile son derece kıymetlidir. Bununla birlikte, her ikisiyle birlikte gelen yükümlülüklerin de dikkatle takip edilmesi gerekmektedir.
ABD’ye yerleşmeyi düşünüyor ve Green Card veya Amerikan vatandaşlığı başvuru yöntemleri hakkında bilgi ve hizmet almak istiyorsanız, siz de info@grapelaw.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz. Uzman ekibimiz Amerika’daki yaşamınızı tüm adımlarıyla hemen şimdi planlayacaktır.